به گزارش راهبرد معاصر شمارش معکوس شروع سال تحصیلی آغاز شده است و از 15 شهریور یعنی حدود 60 ساعت دیگر، مدارس کشور دایر میشوند؛ آغاز سال تحصیلی 1400ـ1399 بسیار متفاوت از سالهای گذشته است. یکی از این تفاوتها به زمان بازگشایی مدارس باز میگردد که به جای اول مهر در 15 شهریور است.
نکته دیگر آغاز سال تحصیلی جدید به نحوه بازگشایی مدارس باز میگردد؛ هر سال کلاس اولیها یک روز زودتر به مدرسه میرفتند تا با فضای مدرسه آشنا شوند اما امسال خبری از این برنامه نیست و به قول معروف، جشن شکوفهها نداریم.
اما تفاوت اصلی سال تحصیلی جدید با سالهای گذشته، ماجرای کروناست؛ وقتی سر و کله بیماری کووید 19 به کشور باز شد، همه چیز تحت تأثیر قرار گرفت و آموزش هم از این تأثیر بیبهره نبود؛ مدارس کشور تعطیل شد و به سرعت آموزشهای تلویزیونی، جای آن را گرفت اما به دلیل یکطرفه بودن این آموزشها موجب شد معلمان به صورت خودجوش به سراغ آموزش مجاری بروند.
آموزش و پرورش هم سامانه آموزشی دانشآموزان(شاد) را راهاندازی کرد تا از این طریق بتواند آموزش در فضای مجازی را کنترل کند و ضمن اینکه فضای امنی را فراهم کند؛ البته این سامانه با مسائل و مشکلاتی همراه بود ک حالا قرار است در نسخه جدید برطرف شود.
* ابلاغ بخشنامه و سناریوهای بازگشایی مدارس
با توجه به ادامهدار بودن شیوع بیماری کووید 19 در آغاز سال تحصیلی جدید و لزوم در نظر گرفتن فرضهای متفاوت و اقدامات متناسب در وضعیتهای سهگانه (سفید- زرد - قرمز)، 25 مرداد از سوی آموزش و پرورش شیوهنامه بازگشایی مدارس در سال تحصیلی 1400-1399 به ادارات کل آموزش و پرورش استانها ابلاغ شد.
بر اساس بندهایی از این شیوهنامه، حضور مداوم و فعال مدیر و تمام همکاران در شبکه آموزش دانشآموزی شاد بهعنوان بخشی از محیط کار، شناسایی، ثبتنام، آموزش و نگهداشت تمام دانشآموزان مدرسه و عضویت آنها در شاد، اصلاح اطلاعات و مشخصات همکاران و دانشآموزان مدرسه در سناد برای تشکیل کلاسها در بستر شاد، تعیین روش دسترسی دانشآموزان به هریک از روشهای آموزشی متناسب با شرایط و اقتضائات هرکدام از آنها، پایش مستمر کیفیت ارتباط و تعامل دانشآموزان با معلمان و دبیران و کنترل مستمر و مداوم جریان آموزش تکتک دانشآموزان با روشهای ذکر شده در وضعیتهای سهگانه، تعامل و ارتباط بین خانوادهها و دانشآموزان با استفاده از فرصتهای مختلف حضوری، غیرحضوری و مجازی، ضدعفونی مستمر کلاسها، سرویسهای بهداشتی و محیط مدارس با مشارکت اولیا و نهادهای مسؤول، نظارت بر وضعیت بهداشتی سرویسهای ایاب و ذهاب دانشآموزی و توجیه والدین، تعامل مستمر با راهبران آموزشی، کارشناسان معین و مسؤولان ادارات آموزشوپرورش وحضور مستمر مدیر و کارکنان اجرایی مدرسه در محل کار در تمامروزهای کاری هفته در تمام و وضعیتها بهعنوان شرح وظایف مدارس در سال تحصیلی جدید در نظر گرفته شده است.
براین اساس مدیران موظفند در تنظیم قرارداد، سرویس ایاب و ذهاب دانشآموزان و نوآموزان پیشبینیهای لازم در خصوص آثار ناشی از تغییر احتمالی وضعیت سفید، زرد و قرمز در ضمن سال تحصیلی مورد توجه قرار دهند. براساس این شیوه نامه در وضعیت زرد و در صورت ضرورت تقسیم دانشآموزان و نوآموزان یک کلاس به دو گروه بهمنظور رعایت فاصلهگذاری الزامی است. مدیر مدرسه موظف است دانشآموزان و نوآموزان هر کلاس را با توجه به مساحت کلاس و تعداد دانشآموز و نوآموز بهگونهای توزیع کند که حفظ حداقل فاصله مورد انتظار مطابق پروتکلهای بهداشتی امکانپذیر باشد.
بنابراین ممکن است در وضعیت زرد مدارس با حضور تمام یا بخشی از دانشآموزان و نوآموزان دایر باشند در این صورت لازم است مدیران مدارس از سامانه شاد برای انجام فعالیتها و تکالیف درسی نوآموزان یا دانشآموزان با نظارت و هدایت والدین و ارائه بازخورد توسط معلمان آنها استفاده شود و در زنگ تفریح در شرایط آموزشهای حضوری تراکم دانشآموزان و نوآموزان را در رفتوآمد در حیاط مدرسه کاهش دهند.
همچنین در وضعیت قرمز فعالیتهای آموزشی و تربیتی بهصورت مجازی در سامانه شاد یا با استفاده از سایر روشها متناسب در تمامروزهای هفته انجام میشود در این وضعیت حضور و غیاب دانش آموزان و نوآموزان، ارائه درس جدید، ارزشیابی، تعیین تکالیف و سایر فعالیتهای مرتبط با فرآیند آموزش و یادگیری در سامانه شاد استمرار مییابد. با توجه به مصوبه ستاد ملی مدیریت کرونا، فعالیت رسمی مدارس در سال تحصیلی جدید بهصورت حضوری و غیرحضوری از ۱۵ شهریورماه ۹۹ با رعایت شرایط و ضوابط اعلامشده آغاز خواهد شد.
* ماجرای 3 رنگ سفید، زرد و قرمز
در بخشنامه وزارت آموزش و پرورش با توجه به سه وضعیت مناطق کشور از نظر کرونا، سناریوهای آموزشی تنظیم شده است.
با ورود ویروس کرونا به ایران، مسؤولان ستاد ملی مقابله با کرونا به تبعیت از سازمان بهداشت جهانی و به منظور مدیریت هر چه بهتر شهرها و استانها نسبت به شیوع بیماری، کشور را با رنگهایی مشخص و تقسیم بندی کردند. در واقع بر اساس این رنگها که عبارتند از سفید، زرد و قرمز، در استانها و شهرستانها میتوان میزان ابتلاء، مرگ و میر و شیوع ویروس را تشخیص داد. با توجه به اینکه وضعیت تعطیلی و یا دایر بودن مدارس در شرایط بحران همهگیری کرونا تابع این شرایط است، در شیوهنامه حاضر برنامههای آموزش و پرورش متناسب با هر وضعیت پیشبینی و ابلاغ شده است.
وضعیت سفید: رنگ سفید نشانه عادی بودن شرایط از حیث شیوع و گسترش کرونا است. در استانها و شهرستانهایی که از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا عنوان «وضعیت سفید» به آنها اطلاق شده است، فعالیتهای آموزشی و تربیتی به شیوه حضوری آغاز شده و استمرار مییابد. با این حال، با توجه به سیاست «رویکرد یادگیری ترکیبی» استفاده از آموزش مجازی مورد توجه بوده و با بهرهگیری از همه امکانات موجود، درصدی از آموزشها متناسب با دوره تحصیلی به صورت «آموزش مجازی» ارائه خواهد شد.
وضعیت زرد: رنگ زرد نشان از حد متوسط شیوع کرونا و میزان ابتلاء و مرگ و میر ناشی از آن در پهنه جغرافیای کشور است. با توجه به اینکه در این وضعیت به دلیل اعمال سیاست فاصله گذاری اجتماعی، تداوم فعالیت آموزشی و تربیتی مدارس به شیوه حضوری و با تمام ظرفیت مقدور نخواهد بود، مدرسه ناگزیر است با تدابیری چون تقلیل تراکم دانشآموزان در کلاسهای درس و یا زوج و فرد کردن حضور دانشآموزان، جریان یادگیری را مدیریت کند. در این صورت متناسب با شرایط حداقل 50 درصد آموزشها در بستر مجازی ارائه خواهد شد.
وضعیت قرمز: رنگ قرمز حاکی از وخامت اوضاع به لحاظ شیوع، ابتلاء و مرگ و میر است که همانند دو وضعیت پیشین تشخیص آن در صلاحدید ستاد ملی مقابله با کرونا است. در این وضعیت حضور دانشآموزان در مدارس مقدور نخواهد بود و آموزش و پرورش به طور کامل از ظرفیتهای «آموزش مجازی» برای ادامه آموزش و یادگیری بهره خواهد برد. در این نوع از آموزش لازم است مدرسه و معلم برنامه درسی را به صورت غیرحضوری و در بستر مجازی و یا با استفاده از فرصتهایی چون مدرسه تلویزیونی، آموزش مجازی در بستر «شاد» و یا بستههای آموزشی و سایر ابزارهای آموزش از راه دور برای مناطقی که دستر سی به اینترنت با کیفیت مقدور نیست، ارائه و مدیریت کند.
** اما این بخشنامه عملا در شرایط فعلی، دستخوش تغییر شده است.
* گفته وزیر در دهم شهریور: «دانشآموزان به غیر از مناطق قرمز» 15 شهریور به مدرسه میروند
دهم شهریور امسال محسن حاجیمیرزایی وزیر آموزش و پرورش در نشست خبری مجازی در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره آغاز سال تحصیلی و اینکه خانوادهها هنوز تکلیف خود را درباره باز بودن مدارس نمیدانند، اظهار کرد: «روز شنبه 15 شهریور، روز آغاز سال تحصیلی است و مدارس نیز به صورت حضوری دایر خواهند بود؛ تنها مدارس مناطقی که از سوی ستاد ملی کرونا اعلام شود که قرمز است، اجازه بازگشایی ندارند.
وی ادامه داد: «حتی اگر منطقه ای زرد باشد کلاس ها برگزار می شود ولی با تعداد محدودتر دانشآموزان در کلاس درس برگزار خواهد شد؛ درباره حضور یا عدم حضور دانشآموزان در مدارس تا قبل از روز شنبه از سوی مدارس به خانواده ها اطلاع رسانی میشود».
گفته وزیر آموزش و پرورش در 12 شهریور: همه دانشآموزان باید در سر کلاسهای درس حاضر شوند
اما به یکباره وزیر آموزش و پرورش در دوازدهم شهریور در حاشیه جلسه هیأت دولت گفت: «اصل بر آموزش حضوری است و بر اساس دستورالعمل با رعایت فاصله امکان حضور همه دانش آموزان خواهد بود و همه دانش آموزان باید در سر کلاسهای درس حاضر شوند».
گفته وزیر آموزش و پرورش در 13 شهریور: اصل بر شرکت حضوری دانشآموزان است
وزیر آموزش و پرورش امروز در حاشیه آیین رونمایی از نسخه جدید «شاد» گفت: «اصل بر شرکت حضوری دانشآموزان است؛ ما سال گذشته دو سوم سال و محتوا را طی کرده بودیم اما امسال شرایط متفاوت است و دانش آموزان و معلمان باید در سال تحصیلی جدید با هم آشنا شوند»
وی ادامه داد: «هر جا بتوانیم حضور با رعایت پروتکل است و ۱۵ شهریور در همه مدارس اصل بر حضور است؛ در مدارسی که تعداد دانشآموزان بیشتر از پروتکل است ناگزیر هستیم تا دانشآموزان را گروه بندی کنیم و برخی در روزهای زوج و برخی روزهای فرد بیایند».
* رنگها دیگر در آموزش و پرورش معنایی ندارند
آنچه اکنون برای خانوادهها سؤال و ابهام ایجاد کرده، این است که چرا تاکنون وزارت آموزش و پرورش در خصوص بازگشایی مدارس اقدام نکرده است تا خانوادهها تکلیف لوازمالتحریر و نوشتافزار فرزندانشان را روشن کنند و خرید مدرسه را انجام دهند.
حالا حتی دانشآموزان تکلیف سرویس مدارس را هم نمیدانند؛ نکته دیگر اینکه به نظر میآید رنگهای سفید، زرد و قرمز هم دیگر معنا در سیستم آموزشی ندارند! حاجیمیرزایی در این خصوص تأکید کرد که رنگ زرد و قرمز یکسان است.
* تکلیف چیست؟ کدام دانشآموزان روز شنبه به مدرسه میروند؟
پس حالا باید مروری بر آنچه قرار است اتفاق بیفتد، داشته باشیم؛ تا امروز سیزدهم شهریور 1399، قرار بر این شده است که تمام مدارس کشور دایر باشد اما رعایت پروتکلهای بهداشتی به ویژه در مناطق قرمز و زرد مهم است و بر این اساس، دانشآموزان این مناطق در صورتی که تعدادشان زیادتر از پروتکل اعلام شده باشد، گروهبندی شده و در روزهای متفاوت و یا ساعت متفاوت به مدرسه میروند.
البته ساعت کلاسهای درس نیز حداکثر 35 دقیقه است و بر این اساس دانشآموزان حدود 2 ساعت تا 2:30 در مدرسه حضور دارند. نحوه و زمان حضور دانشآموزان توسط مدارس به خانوادهها اطلاعرسانی میشود.
به عبارت دیگر خطاب به دانشآموزان: در هر پایهای که هستید اگر در منطقه سفید از نظر کرونا قرار دارید، شنبه باید به مدرسه بروید اگر در منطقه زرد و قرمز از نظر کرونا قرار دارید، منتظر پیام یا اطلاعرسانی از طریق مدرسهتان باشید تا به شما بگویند چه ساعت و چه روزی به مدرسه بروید.
تمام مدارس دایر خواهد بود اما بسته به شرایط دانشآموزان حضور دارند چرا که شرایط هر مدرسه از نظر متراژ و امکانات متفاوت است و بر همین اساس، مدرسه با توجه به پروتکلهای وزارت بهداشت، هماهنگی حضور دانشآموزان در مدرسه را انجام میدهد.
* دلنگرانیها و لزوم اعلام نظر نهایی ستاد کرونا
به رغم اعلام بازگشایی همه مدارس از 15 شهریور و حضور دانشآموزان در مدارس اما نگرانیهایی نیز وجود دارد؛ حمیدرضا حاجیبابایی رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس در پاسخ به این پرسش که تا چه حد با بازگشایی و حضور فیزیکی دانشآموزان در مدارس کشور برای، روز شنبه ۱۵ شهریور موافق هستید، گفت: «مرجع تصمیم گیری در این مورد ستاد ملّی مبارزه با کرونا است که باید ورود جدی داشته باشد و به صورت شفاف و روشن در این مورد بسیار حیاتی، موضع خود را با رعایت تمام جوانب اعلام کند. آموزش وپرورش نیز موظف به رعایت نظرات این ستاد خواهد بود».
وی ادامه داد: «از ستاد ملّی مبارزه با کرونا درخواست می کنم، به منظور تعیین تکلیف مردم با توجه به ابهامات و بلاتکلیفی های موجود در اسرع وقت ورود جدی کند و حتی اگر نیاز باشد به صورت استانی و منطقه ای وضعیت آموزش وپرورش دانش آموزان را تعیین تکلیف کند».
حاجی بابایی با بیان اینکه فراکسیون فرهنگیان آمادگی کامل خود را برای پشتیبانی از آموزش و پرورش برای حفظ سلامت دانش آموزان و ایجاد عدالت آموزشی در چارچوب دستورالعملهای ستاد ملّی مبارزه با کرونا اعلام میکند، اظهار داشت: «طرح موضوع حضور داوطلبانه دانش آموزان نیز به نظر، تنها در صورتی قابل توجیه است که تمام آموزشهایی که در مدرسه ارائه می شود، به صورت مجازی برای همه دانش آموزان ارائه شود».
رئیس فراکسیون فرهنگیان از وزیر آموزش وپرورش درخواست کرد به منظور روشن شدن وضعیت، بازگشایی مدارس، در اسرع وقت با هماهنگی و حضور رئیس ستاد مبارزه با کرونای کشور، برنامه نهایی اعلام نمایند.
به گزارش فارس، به نظر میآید که ستاد ملی کرونا باید هرچه سریعتر در خصوص بازگشایی مدارس تعیین تکلیف کند؛ در هر صورت وزارت آموزش و پرورش هم در شرایطی بر آموزش حضوری تأکید دارد که دانشآموزان در سال تحصیلی باید با معلم خود آشنا شوند و بدون آشنایی با معلم، آموزش در فضای مجازی خیلی راحت هم به نظر نمیرسد.
برخی مخاطبان این خبرگزاری نیز در سامانه فارس من با ثبت سوژههایی با عنوان «مدارس به صورت حضوری و ایمن برگزار شود»، «نه به آموزش حضوری در مدارس» و «فرزندم را در شرایط کرونایی به مدرسه نمیفرستم» خواستار پیگیری این موضوع شدند.
فارس